De staatssecretaris van IenW heeft mede namens de staatssecretaris van SZW op 1 februari 2021 het rapport ‘Fase 2: Blootstellingsonderzoek Asbestdaken’ van Arcadis aangeboden aan de Tweede Kamer.
Arcadis heeft de mate van blootstelling onderzocht tijdens de sanering van verschillende daken met verschillende werkmethoden. De onderzoeksvraag was of de blootstelling tijdens sanering van asbestdaken in de praktijk voldoende laag is om vereenvoudiging mogelijk te maken. Vereenvoudiging betekent afschaling van risicoklasse 2 naar risicoklasse 1.
Met het onderzoek is uitvoering gegeven aan één van de afgesproken acties in de Samenwerkingsverklaring onder het thema veilige vereenvoudiging. Meetgegevens waren nodig om te kunnen kijken naar de mogelijkheden om kosten te beperken, zonder te tornen aan de veiligheid en gezondheid van werknemers, omstanders en natuurlijk de leefomgeving.
Ondanks alle inspanningen van Arcadis konden niet alle voorgenomen metingen worden verricht. Bij de sanering van twee middelgrote en drie grote daken zonder bijzondere emissiebeperkende maatregelen zijn metingen verricht: één dak met schuim als emissiebeperkend middel en één dak met water als emissiebeperkend middel.
Arcadis concludeert dat de resultaten niet voldoende zijn om indeling in risicoklasse 1 te bewerkstelligen (te weinig metingen en in sommige gevallen te hoge concentraties). Er zijn veel factoren die hierbij een rol spelen: denk daarbij aan de grootte van het asbestdak, de mate van verwering van het dak, de constructie van het asbestdak en niet te vergeten hoe de sanering wordt uitgevoerd. Het onderzoek geeft ook onvoldoende basis voor standaard afschaling voor werkwijzen met schuim. Producenten, saneerders of opdrachtgevers kunnen wel een specifieke methode voorleggen aan het VIP.
De staatssecretaris in haar beleidsreactie:
“Een belangrijk inzicht dat met dit onderzoek wordt bevestigd, is dat er meerdere doorslaggevende factoren van invloed zijn op het vrijkomen van asbestvezels. Voor een belangrijk deel houden die verband met het te saneren object, zoals de mate van verwering, de omvang en de constructie”.
De staatssecretaris vindt het zorgelijk dat bij de sanering van asbestdaken de werkwijze niet altijd is gericht op het zoveel mogelijk beperken van het vrijkomen van asbestvezels. Over het vervolg zegt zij het volgende:
"Bij een eventuele toekomstige vereenvoudiging van de verwijdering van asbestdaken zal dus niet alleen naar emissiebeperkende maatregelen moeten worden gekeken, maar ook naar zaken als werkinstructie en praktijkbevordering”.
Het onderzoek is beoordeeld door een wetenschappelijke klankbordgroep en een maatschappelijke klankbordgroep. De klankbordgroepen onderschrijven de conclusie van Arcadis. De wetenschappelijke klankbordgroep:
“De grote verschillen in gemeten concentraties van persoon tot persoon, de geringe effecten van alternatieve scenario’s, en de grote verschillen per locatie maken duidelijk dat van standaard indeling in een lagere risicoklasse vooralsnog geen sprake kan zijn”.
De staatssecretaris geeft in haar beleidsreactie aan dat de minister van SZW werkt aan de aanpassing van de Arboregelgeving, waarbij de certificatieplicht afhankelijk wordt van het soort asbesttoepassing dat wordt verwijderd. Sterk verweerde buitentoepassingen van asbestcement worden ingedeeld in de groep van toepassingen die alleen mogen worden verwijderd door gecertificeerde bedrijven.
Dat staat beschreven in de brief van 9 november 2020 van de minister van SZW aan de Tweede Kamer, waarin wordt aangegeven dat de grondslag voor de certificeringsplicht in het Arbobesluit mogelijk gaat veranderen. Daarbij is ook aangegeven dat het criterium ‘sterk verweerd’ nader wordt uitgewerkt. De betreffende wijziging van de regelgeving wordt op korte termijn als een internetconsultatie gepubliceerd. Dan zal duidelijk worden wat de voorgenomen positie van asbestdaken zal zijn binnen de groep asbestcementtoepassingen.
Ten slotte gaat de brief in op de motie Ziengs en Stoffer die oproept om na afronding van dit onderzoek te verkennen hoe bedrijven makkelijker een certificaat voor asbestverwijdering kunnen halen, toegespitst op de verwijdering van daken (een deelcertificaat voor asbestdaken). Wanneer de wijzigingen van de minister van SZW zijn gepubliceerd, zal worden vastgesteld in hoeverre een toegespitst certificaat kan bijdragen aan de asbestdakenopgave.
