Reint Brondijk van SVn, steekt het niet onder stoelen of banken: de implementatie van de Maatwerklening asbestdaksanering samen met andere duurzame regelingen is echt eenvoudiger dan men denkt. In sommige gevallen levert het zelfs geld op!
Als accountmanager bij SVn kijkt Reint liever breder dan alleen naar het saneren van het asbestdak. Hij kijkt ook naar wat er nog meer aan asbest aan de binnen- of aan de buitenkant van het gebouw zit en welke energiebesparende maatregelen mogelijk of gewenst zijn. Een gefragmenteerde aanpak is minder effectief. Wat hem betreft zou een brede aanpak vaker aan de orde moeten komen.
Gaat het om financiële arrangementen, dan zijn er wat Reint betreft genoeg kansrijke combinaties. En allemaal zijn ze makkelijk te organiseren en te implementeren. “Ik zie graag dat het Rijk, provincies en gemeenten hun krachten bundelen. En iemand moet daarin het voortouw nemen."
* SVn Maatwerklening asbestdaksanering
* Revolverend fonds heeft impact
Reint ziet graag dat alle zaken die te maken hebben met asbestdaksanering in één financiële regeling worden gecombineerd. “Met andere woorden, als je een lening verstrekt, zorg dan dat je het integraal aanpakt en begroot. Neem ook de sloopkosten, bodemsanering en extra dakisolatie mee. En betrek bijvoorbeeld het plaatsen van zonnepanelen, dakisolatie en -aanpassingen mee in de totale financiering. Net zoals de afsluitkosten van zo'n lening en de kosten van financieel advies. Een goed financieel advies is namelijk soms gewoon nodig en zorgt ervoor dat de juiste keuze wordt gemaakt.”
Financieel advies
Een adviseur kan verbindingen maken tussen de vele subsidie- en leenmogelijkheden. Daarvan zijn er meer dan we vaak denken, met name op vlak van verduurzaming. BTW teruggave is algemeen bekend, maar ook een relatie leggen met bijvoorbeeld een energiecoöperatie die de sanering van asbestdaken en het opwekken van zonne-energie in een burgercollectief kan combineren. En waarvoor ook weer subsidie beschikbaar kan zijn. Reint heeft zelf ervaring met een eigen energiecoöperatie en het collectief plaatsen van zonnepanelen. Hij vindt dat de opgewekte stroom lokaal (de buurt) ten goede moet komen. “Dat zou een vereiste moeten zijn, zodat de buurt en daarmee de mensen profiteren.” Nog een paar voorbeelden:
Financiële regelingen die in de praktijk bijdragen aan de aanpak van asbestdaken zijn bijvoorbeeld:
Duurzaam Thuis Regeling Limburg
De Duurzaam Thuis Regeling Limburg is een regeling die oorspronkelijk in het leven is geroepen voor alle particulieren in Limburg. De regeling is vanuit de provincie geïnitieerd voor degenen die met name energie willen besparen en opwekken (zonnepanelen) en die de asbestdaksanering als particulier meenemen in dat traject. Via de regeling kun je via de provincie een lage rente lening aanvragen, zodat de asbestdaksanering financieel mogelijk wordt gemaakt. Als de lener dan niet kan betalen, komt hij of zij uit op de landelijke Maatwerklening asbestdaksanering.
Toekomstbestendig Wonen Gelderland
In combinatie met verduurzaming biedt de provincie Gelderland, samen met gemeenten, een integrale regeling aan waarin ook de sanering van asbest wordt meegenomen. Per lening, financieren provincie en gemeenten ieder de helft. Zo zijn provincie en gemeenten samen sterk.
Regelingen individuele gemeenten
Sommigen individuele gemeenten hebben zelf het initiatief genomen om met een hele brede regeling te komen. In die regeling kan de particulier zijn woningonderhoud, maatregelen voor levensloopbestendigheid, verduurzaming én de aanpak van het asbestdak allemaal combineren. De lener kan een lage rente lening afsluiten via de gemeente.
Provincie Drenthe
De regeling van de provincie Drenthe is wel de mooiste, aldus Reint. Zij biedt een regeling aan aan zowel de particuliere als zakelijke asbestdakeigenaar. De particulier kan hypothecair lenen tot zelfs € 100.000,- en via een persoonlijke lening tot € 20.000. Ook biedt de provincie de Verzilverlening aan aan eigenaren met een overwaarde en indien nodig de SVn Maatwerklening asbestdaksanering (ook voor de zakelijke niet-kunner als deze onvoldoende leencapaciteit heeft). Het succes zit hierbij in het bieden van meerdere financiële arrangementen. In de regeling van de provincie Drenthe wordt naast de particulier ook de zakelijke dakeigenaar geholpen en worden gesubsidieerde rentepercentages gehanteerd die bij een reguliere bank niet mogelijk zijn.
Met het Rijk, provincies en gemeenten als klant heeft SVn in 2021 de Maatwerklening asbestdaksanering geïntroduceerd. Reint: “Het Rijk verstrekt per lening een risicobijdrage, waardoor gemeenten en provincies vrijwel risicoloos dergelijke leningen mogelijk kunnen maken.” Deze lening is bestemd voor de particuliere dakeigenaren die geen lening kunnen krijgen. Concreet: voor eigenaar-bewoners van woningen (particulier) met een asbestdak- en/of gevel zonder financiële draagkracht en dus geen reguliere financiering kunnen krijgen via bijvoorbeeld een bank.
Deze asbestdakeigenaren kunnen dan een Maatwerklening aanvragen bij SVn. Die lening is tijdelijk rentevrij. De eerste 3 jaar betalen ze geen rente en de aflossing wordt uitgesteld. Na 3 jaar kan er een financiële toets plaatsvinden. Er wordt dan gekeken hoe het dan staat met de financiële draagkracht. De situatie voor de lener kan namelijk zijn veranderd. Is de lener voldoende draagkrachtig, dan gaat deze op dat moment zijn lening afbetalen. Kan de particulier na 3 jaar nog niet afbetalen, dan gaat er weer een nieuwe periode van 3 jaar in waarin de aflossing wordt uitgesteld, et cetera. Is na 30 jaar de asbestdakeigenaar nog niet draagkrachtig en wonen de mensen nog in hetzelfde pand, dan wordt de lening kwijtgescholden. Daarvan betaalt het Rijk een deel. De rest moet dan komen vanuit 75% risico voor gemeente of provincie en 25% risico Rijk.
Meedoen met de Maatwerklening
Reint: “Gemeenten zien vaak nog onnodig ‘beren op de weg’. Om te beginnen kunnen ze heel voordelig geld lenen bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG).” Reint maakt het concreet met een voorbeeld van een gemeente in zijn werkgebied die 2 miljoen beschikbaar heeft als risicokapitaal om een nieuwe lening aan te trekken bij de Bank Nederlandse Gemeenten.
“Met die garantie kan er eenvoudig 10 miljoen via BNG beschikbaar worden gemaakt. De beschikbaar gestelde financiering wordt als lening aangeboden en het geld komt dus (bijna) altijd terug. De gemeente betaalt voor de langere termijn hiervoor nu circa 0,2% tot 0,5% aan BNG. Zelfs als de SVn-beheervergoeding van 0,5% erbij wordt gerekend is de kostprijs nog ongeveer 1% Met de uitvoeringskosten erbij, kan een overheid dus een lening verstrekken tussen 1,5 en 2%. Super aantrekkelijk voor iemand die nu wil saneren”.
Het wordt op deze manier voor gemeenten wel erg makkelijk en laagdrempelig om mee te doen. En daarmee ook voor de dakeigenaar die asbest wil saneren.”
De oproep van Reint is dat gemeenten actief haar burgers informeert (voorlichting). Daar ligt een opgave. Een publicatie in het gemeentenieuws is niet genoeg. Je moet daar echt een bewustwordingscampagne voor voeren. Organiseer bijeenkomsten in het dorpshuis en schrijf daarvoor gericht een groep van eigenaren aan. Die voorlichting gericht op bewustwording hoeft helemaal niet zoveel te kosten.
Een revolverend fonds omschrijft Reint als het in essentie uitzetten van een lening. “Het is een lening die keurig weer wordt terugbetaald als gesubsidieerde rente. Die financiële middelen kunnen weer worden ingezet.
Op de vraag ‘Zou je als gemeente zelf gewoon subsidie geven?’ antwoordt Reint: dat kan. “Een revolverende lening met een lage rente heeft veel meer impact. Een subsidie is een eenmalige inzet van een bedrag, terwijl bij een revolverende lening de gelden meerdere keren kunnen worden ingezet.”
